Fethiye Belediye Başkanlığı Çevre Koruma ve Kontrol Müdürlüğü’nden iletilen 10.10.2019 tarih ve 18283 sayılı yazıda; Belediye tarafından yürütülen atık hizmetlerindeki kalitenin yükseltilmesi için aşağıdaki mevzuat hükümlerin uygulanması ve gerekli tedbirlerin alınması gereği bildirilmiştir.
Bu kapsamda;
2872 sayılı Çevre Kanunu 11inci maddesinde; ‘Atık üreticileri uygun metot ve teknolojiler ile atıklarını en az düzeye düşürecek tedbirleri almak zorundadırlar. Atıkların üretiminin ve zararlarının önlenmesi veya azaltılması ile atıkların geri kazanılması ve geri kazanılabilen atıkların kaynağında ayrı toplanması esastır.’ hükmü ile atıkların toplanmasındaki genel hususlar belirlenmiştir.
Bu düzenlemeye ilave olarak; 02.04.2015 tarih ve 29314 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Atık Yönetimi Yönetmeliği 9 uncu maddesinde;
(1) Atık üreticisi;
a) Atık üretimini en az düzeye indirecek şekilde gerekli tedbirleri almakla,
b) Atıklarını ayrı toplamak ve geçici depolamakla,
c) Ürettiği atıklara ve atıkların önlenmesi ile azaltılmasına yönelik olarak hazırlamakla yükümlü olduğu atık yönetim planını hazırlayarak sunmakla,
ç) Ürettiği atıklar için Bakanlıkça belirlenen esaslar doğrultusunda kayıt tutmak ve uygun ambalajlama ve etiketleme yapmakla,
d) Belediye atıklarını, ilgili mevzuat kapsamında toplama, taşıma ve bertaraf yükümlülüğü verilmiş kurum ve kuruluşların belirlediği şekilde konut, işyeri gibi üretildikleri yerlerde çevre ve insan sağlığını bozmayacak şekilde kapalı olarak muhafaza ederek, toplamaya hazır etmekle yükümlüdür ifadesi mevcuttur.’ ifadesi yer almaktadır.
Konu ile ilgili olarak 27.12.2017 tari ve 30283 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği 13 üncü maddesinde;
(1) Ambalaj atığı üreticileri, ambalaj atıklarını, bağlı bulundukları belediyenin ambalaj atıkları yönetim planına uygun olarak, ayrı biriktirmek ve belediyelerce belirlenen şekilde belediyenin toplama sistemine veya atık getirme merkezlerine vermekle yükümlüdür. Ancak çevre kirliliğine yol açmayacak şekilde ambalaj atıklarını oluştuğu noktada cinslerine göre ayrı biriktiren sanayi işletmeleri ile altıncı bölümde belirtilen toplama sisteminin oluşturulmadığı ve biriktirme ekipmanlarının temin edilemediği yerlerdeki ambalaj atığı üreticileri ambalaj atıklarını çevre lisanslı ambalaj atığı işleme tesislerine verebilirler.
(2) Sanayi işletmeleri ile askeri birlik ve kurumlar, Atık Yönetimi Yönetmeliğinin 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (ğ) bendinde tanımlandığı şekilde ambalaj atıklarına ilişkin olarak atık beyan formunu Bakanlığa sunmakla ve bir nüshasını saklamakla yükümlüdürler.
(3) Belediyenin yönetim sistemi dışında kalan ambalaj atığı üreticileri, tüketim sonucu oluşan ambalaj atıklarını çevre kirliliğine yol açmayacak şekilde ayrı olarak biriktirerek belediyenin toplama sistemine veya çevre lisanslı ambalaj atığı işleme tesislerine verirler.
(4) Yüz konut ve üzeri sitelerde site yönetimleri tarafından ambalaj atıkları için belediyenin toplama sistemine uygun biriktirme ekipmanlarının yerleştirilmesi zorunludur.
(5) Otel, restoran, hastane, üniversite, terminal, spor kompleksleri gibi işletmeler tarafından ambalaj atıklarının kaynağında ayrı biriktirilmesi amacıyla biriktirme ekipmanlarının yerleştirilmesi zorunludur.
ifadesi ile; 14 üncü maddesinde;
(1) Satış noktaları;
a) İki yüz metrekareden büyük kapalı alana sahip olması halinde, ambalaj atıklarının kaynağında ayrı toplanmasını sağlamak amacıyla, satış noktalarında tüketicilerin rahatlıkla görebilecekleri yerlerde, tüketicilerin bilgilendirilmesi, atıkların ayrı toplanması ve cinslerine göre tasnifinin sağlanması için ambalaj atığı toplama noktaları oluşturmakla,
b) Ambalaj bilgi sistemi kullanıcı kodu almamış olan piyasaya süren işletmeleri tespit ederek il müdürlüğüne bildirmekle, kullanıcı kodu almamış işletmelerin ürünlerini satmamakla,
c) Ambalaj bilgi sistemine kayıt olmakla, ürettiği, piyasaya sürdüğü ve tedarik ettiği ambalajlara ilişkin ambalaj bilgi sistemi üzerinden bildirim yapmakla,
ç) Torba kullanımını en aza indirecek tedbirleri almakla ve bu konuda tüketicileri bilgilendirmekle,
d) Plastik torba kullanımının azaltılması amacıyla; 5 inci maddenin birinci fıkrasının (n) bendinde belirtilen tarihten itibaren plastik torbaları ücretsiz vermemekle ve aynı fıkranın (m) bendinde yer alan hedeflerin sağlanması için gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür.
ifadeleri yer almaktadır.
Ayrıca; 12.07.2019 tarih ve 30829 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sıfır Atık Yönetmeliği’nin 14 üncü maddesinde;
‘(1) Sıfır atık yönetim sistemi kapsamında; evlerden ya da içerik veya yapısal olarak benzer olan ticari, endüstriyel işletmeler ile kurumlardan kaynaklanan tehlikesiz nitelikteki geri kazanılabilir kağıt, cam, metal, plastik atıklar diğer atıklardan farklı biriktirme ekipmanında biriktirilir ve ayrı olarak toplanır. Kağıt, cam, metal ve plastik atıklar tek bir ekipman içerisinde biriktirilebileceği gibi malzeme cinslerine göre ayrı biriktirme de yapılabilir.
(2) Atık pil, bitkisel atık yağ, atık elektrikli ve elektronik eşya ile diğer geri kazanılabilir atıklar, atık ilaçlar ve büyük hacimli atıklar mahalli idarelerin toplama planına uygun olarak biriktirilerek yetkili idareye teslim edilir veya bu atıklar için oluşturulmuş toplama noktalarına, atık getirme merkezlerine ve/veya atık işleme tesislerine teslim edilir.
(3) Kullanılacak biriktirme ekipmanlarında, ekipmanın rengi veya ekipman üzerindeki etiketlerde;
a) Kağıt, cam, metal, plastik atıkların birlikte biriktirilmesi durumunda mavi, diğer atıklar için koyu gri renk kullanılır.
b) Malzeme türlerine göre ayrı biriktirme yapılması durumunda kağıt atıklar için mavi, plastik atıklar için sarı, cam atıklar için yeşil, metal atıklar için açık gri renk kullanılır.
c) Biyo-bozunur atıkların yoğun oluşum gösterdiği çay ocakları, kafeterya, yemek hazırlama veya yemek servisinin yapıldığı ve benzeri yerlerde, bu atıkların ayrı biriktirilmesi halinde kahverengi renk kullanılır.’ ifadeleri ile atıkların biriktirilmesi, ayrıştırılması ve depolanması ile ilgili uyulması gereken zorunlu usul ve esaslar belirlenmiştir.
Söz konusu yasal dayanaklar çerçevesinde; işletmelerin ıslak çöpleri ve geri dönüşüm malzemeleri için işletme kapasitesine göre (en fazla 1 hafta boyunca sağlıklı mir şekilde muhafaza edilebilecek nitelik ve renkte) çöp ve geri dönüşüm odaları veya çöp ve geri dönüşüm/alanlarının ivedilikle oluşturulması hususu ilgili üyelerimize önemle duyurulur.