* Kazakistan’ın Mangistau Eyaletindeki İş ve Yatırım Fırsatları HK.

Sayın Üyemiz,

Kazakistan’da Başkonsolosluğumuzun yakın zamanda faaliyete geçtiği Aktau şehrinin bağlı olduğu Mangistau eyaletindeki yatırım projeleri hakkında Astana Büyükelçiliğimizden alınan bilgiler, ilgide kayıtlı yazıyla alınmakla birlikte aşağıda sıralanmaktadır:

“Mangistau Eyaleti ve Aktau şehri, Kazakistan ekonomisinde hayati önem arz etmektedir. Mangistau Eyaleti kuzeyindeki Aktau Eyaleti ile Hazar Havzası’ndaki petrol ve doğalgaz yataklarının önemli bir kısmını barındırmaktadır. Aktau limanı aynı zamanda bu kaynakların ve diğer ihraç ürünlerinin Batı’ya ihracında çıkış noktası görevi görmektedir. Liman yatırımcılara vergi ayrıcalıkları ile teşvikler sağlayarak, Aktau Limanı Özel Ekonomik Bölgesi’ne ev sahipliği yapmaktadır.

Kazak makamlarınca belirlenmiş üç öncelikli sektör ile bölgenin ekonomik kalkınması amaçlanmaktadır. Bu sektörler petrol ve doğalgaz, ulaştırma ve uluslararası ulaşım altyapısı ile turizm olarak sıralanmaktadır. Bu bağlamda Mangistau Eyaleti için Sanayi ve Yeni Teknolojiler Bakanlığı tarafından ilan edilmiş projelerin hedef ve maliyetleri aşağıda sunulmaktadır:

• Kenderli Havalimanı inşaatı: 6 Aralık 2011’de duyurulan projenin tahmini değeri 200 milyon ABD Doları’dır.

• Geniş çaplı petrol nakil borusu üretim tesisi: 1,4 metreye kadar olmak üzere değişen çaplarda boru üretilecek tesisin yılda 1 milyon tonluk üretim kapasitesine sahip olması öngörülmektedir. Projenin tahmini bedeli 2 milyar ABD Doları’dır. Kazakistan’ın yıllık petrol nakil borusu ihtiyacının 1.300 - 1.700 km olduğu belirtilmektedir.

• Mangışlak-Bautino arasında demiryolu hattı inşaatı: Yıllık 7,5 milyon ton taşıma kapasitesi ile hattın değeri 151 milyon ABD Doları olarak hesaplanmıştır.

• Amonyak ve karbamid üretim tesisi: Kazakistan’ın iç piyasadaki ihtiyacının karşılanması amacı ile Aktau şehrinde kurulmak istenen, günlük 2 ton amonyak ve 2,5 ton üre üretmesi hedeflenen tesisin bedeli 745 milyon ABD Doları’dır.

• Elektrikli çelik eritme tesisi: Aktau Sanayi Bölgesi’nde çelik üretim kapasitesinin artırılması için kurulacak olan tesisin proje bedeli 152 milyon ABD Doları’dır.

• Kenderli mevkiinde kurulacak tatil köyü projesi: 23 otelin proje kapsamında inşası öngörülmektedir. Projenin tahmini değeri 2 milyar 347 milyon ABD Dolan’dır.

• Termal otel inşaatı: Proje bedeli 40 milyon ABD Dolan olan otel Aktau yakınlarına inşa edilecektir.

Bu projelere ek olarak başlanan Kazakistan’ın iç kesimlerinde yer alan Jezkazgan şehrini Mangistau Eyaleti’ndeki Beyneu şehrine bağlayacak olan ve 2013 yılında inşaatına başlanan demiryolu hattının muhtelif safhalarının yapımının da şirketlerimizce üstlenilebileceği akla gelmektedir.

Kazak makamlarının Aktau ve daha güneyde yer alan Kurık deniz limanlarının genişletilmesi ve kapasitesinin artırılması, Aktau’da tanker, kuru yük gemisi ve askeri gemi inşasına imkan tanıyacak bir tersane inşa edilmesi gibi yatırım projelerinin de olduğu bilinmektedir. Bu bağlamda Kazak makamlarınca deniz taşımacılığı kapasitesinin artırılmasını teminen çeşitli girişimler yürütülmektedir. Nitekim, tersane ve gemi inşaatı alanlarında Kazak devlet şirketi niteliğindeki KazEngineering ve Güney Koreli STX Offshore8Shipbuilding Co. Ltd. şirketleri arasında teknoloji transferini de içerecek şekilde işbirliği Mutabakat Muhtırası 2012 yılı Mayıs ayında Astana’da imzalanmıştır. Söz konusu Mutabakat Muhtırası’nda kayıtlı hususların uygulanmasına dönük somut bir adımın atıldığı yönünde bir bilgiye bugüne dek rastlanmamıştır. Ayrıca Aktau limanının modernizasyonu ile ilgili Birleşik Arap Emirlikleri ile temasta bulunulduğu belirtilmektedir.

Kazakistan ayrıca, Kazak petrolünün Bakü-Tiflis-Ceyhan ve diğer boru hatlanyla Azerbaycan üzerinden uluslararası pazarlara sunulabilmesi amacıyla Aktau ve Bakü’yü birbirine bağlayacak entegre bir Hazar Denizi Petrol Taşımacılık Sistemi’ni hayata geçirmeyi uzun zamandır arzulamaktadır. KazMunayGaz ve SOCAR arasında bu amaca matuf anlaşmalar 2006 ve 2009 yıllarında imzalanmış olsa da henüz kayda değer bir gelişme olmamıştır. Bunlara ilaveten, iklimi Kazakistan’ın iç kesimlerine oranla daha sıcak seyreden Mangistau Eyaleti’nde tarım ve seracılık alanlarında da yatırım imkanlarının bulunduğu düşünülmektedir.”

Konuyla ilgili bilgilerin yer aldığı duyuru TOBB web sitesinin (www.tobb.org.tr) ”Hizmetler/Uluslararası İş İmkanları—Ülke Duyuruları/Kazakistan” bölümünde yer almaktadır.