Gayrimenkul ticaretine ilişkin usul ve esasları düzenleyen “Taşınmaz Ticareti Hakkında Yönetmelik” 5 Haziran 2018 Tarihli ve 30442 Sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Yönetmelik ile; tapu kütüğüne kayıtlı olsun ya da olmasın taşınmaz alım satımı ve kiralanması ile tapu işlemlerine aracılık eden, taşınmazla ilgili danışmanlık ve yönetim hizmeti veren gerçek veya tüzel kişi tacirler ile esnaf ve sanatkârların mesleki faaliyetleri, yetki belgesinin verilmesi, yenilenmesi, askıya alınması ve iptaline ilişkin usul ve esaslar, taşınmaz ticaretiyle iştigal eden işletmelerde aranan şartlar, bu işletmelerin faaliyetlerine ilişkin yükümlülükleri ve Bakanlık, yetkili idareler ile ilgili diğer kurum ve kuruluşların taşınmaz ticaretine ilişkin görev, yetki ve sorumlulukları düzenlenmektedir.
Yönetmelik ile yapılan düzenlemelerden bazıları şu şekildedir;
- Alım satım işlemlerinde hizmet bedeli oranı, alım satıma aracılık sözleşmesinde yer alan satış bedelinin katma değer vergisi hariç yüzde dördünden fazla olamayacak. (Madde 20/1)
- Kiralama işlemlerinde hizmet bedeli, kiralamaya aracılık sözleşmesinde yer alan kira bedelinin katma değer vergisi hariç bir aylık tutarından fazla olamayacak. (Madde 20/2)
- İşletme, taşınmaz alım satımının tapu siciline tesciliyle veya iş sahibi ile kiracı arasındaki kira sözleşmesinin kurulmasıyla hizmet bedeline hak kazanacak. (Madde 20/3)
- Taşınmaz ticareti, işletmesi adına yetki belgesi alan tacirler veya esnaf ve sanatkârlar tarafından yapılacak. Yetki belgesi, işletmenin bulunduğu yerdeki il müdürlüğü tarafından Bilgi Sistemi üzerinden verilecek. Yetki belgesi 5 yıl geçerli olacak. (Madde 5,6,7,8 - Yetki belgesinin verilmesinde aranan şartlar Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde düzenlenmiştir.)
- İşletmenin yetki belgesine sahip olup olmadığı işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilmeden önce yetkili idareler tarafından kontrol edilecek ve yetki belgesi olmayan işletmelere ruhsat verilmeyecek. (Madde 21/1 – Bu hüküm Yönetmeliğin yayımı tarihinden itibaren 3 ay sonra yürürlüğe girecek)
- Yetki belgesi verilmesinde aranan şartlardan herhangi birinin kaybedilmesi halinde durumun uygun hale getirilmesi için işletmeye süre verilecek ve bu süre içerisinde yetki belgesi askıya alınacak. Verilen süre içerisinde durumun uygun hale getirilmemesi halinde işletmenin yetki belgesi iptal edilecek. (Madde 9)
- İşletmede pazarlama ve satış personeli olarak çalıştırılan kişilerin sorumlu emlak danışmanı (Seviye 5) veya emlak danışmanı (Seviye 4) ulusal yeterliliklerine dayalı mesleki yeterlilik belgelerinden birine sahip olması gerekecek. (Madde 10)
- Taşınmaz ticaretinin takip ve kontrolü amacıyla Bakanlık tarafından Bilgi Sistemi oluşturulacak. (Madde 11)
- Taşınmaz ticareti ile iştigal edecek olan işletmelerin fiziki durumları 12. maddede belirtilen şartlara uygun olacak.
- Alım satımına veya kiralanmasına aracılık edilen taşınmazın alıcı veya kiracıya gösterilmesi hizmeti, her bir taşınmaz için ayrı ayrı taşınmaz gösterme belgesi düzenlenmek suretiyle verilecek. (Madde 19)
- Bakanlık, bu Yönetmeliğin uygulanması, uygulamada çıkan sorunlar ve şikâyetlerle ilgili olarak işletmeler nezdinde denetim yapmaya yetkili olacak. Bakanlık bu yetkisini il müdürlükleri aracılığıyla da kullanabilecek. Bu Yönetmeliğe aykırı hareket edenler hakkında idari para cezası uygulanacak. (Madde 22)
- Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarih itibariyle taşınmaz ticareti ile iştigal eden mevcut işletmelere ilişkin geçiş hükümleri şu şekildedir; (Geçici Madde 1)
- Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla taşınmaz ticaretiyle iştigal eden tacirler ile esnaf ve sanatkârların faaliyetlerine devam edebilmeleri için bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren durumlarını on sekiz ay içinde, 6 ncı maddenin birinci fıkrasındaki şartlara (yetki belgesi verilmesinde aranan şartlar) uygun hale getirerek yetki belgesi alması gerekir.
- Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla gelir veya kurumlar vergisi kaydı bulunan ve meslek odasına kayıtlı olarak taşınmaz ticaretiyle iştigal eden tacirler ile esnaf ve sanatkârlar faaliyette bulundukları işletmenin adresini değiştirmedikleri sürece bu kişilere yetki belgesi verilmesinde 12 nci maddede belirtilen şartlar (işletmelerde aranan şartlar) aranmaz.
- Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla gelir veya kurumlar vergisi kaydı bulunan ve meslek odasına kayıtlı olarak taşınmaz ticaretiyle iştigal eden tacirler ile esnaf ve sanatkârlarda 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (ç) bendinde belirtilen lise mezunu olma şartı aranmaz.
- Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla taşınmaz ticaretiyle iştigal eden, gelir veya kurumlar vergisi kaydı ile meslek odası kaydı bulunan ve halk eğitim merkezleri ya da Milli Eğitim Bakanlığınca yetkilendirilen meslek odalarınca verilen eğitim sonucunda taşınmaz ticareti ile ilgili sertifika almış olan tacirler ile esnaf ve sanatkârlarda 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (d) bendinde belirtilen mesleki yeterlilik belgesi şartı aranmaz.
- Bilgi Sistemi, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içinde kurulur.
Taşınmaz Ticareti Hakkında Yönetmeliğin tamamı için http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/06/20180605-9.htm tıklayınız.