Fethiye Ticaret ve Sanayi Odası (FTSO) Yönetim Kurulu Başkanı Osman Çıralı, FRT TV’de canlı yayınlanan Arzu Sipahi ve Seda Köktener'in hazırlayıp sunduğu "Fethiye" programına konuk oldu. Fethiye iş dünyasının sorunlarının çözümüyle ilgili FTSO’nun yaptıkları hakkında bilgi veren Başkan Çıralı, yürütülen projeleri anlattı ve turizm sezonunu değerlendirdi.
Fethiye’nin ve FTSO üyelerinin sorunlarının ele alındığı Ece Saray'dan canlı olarak yayınlanan programda Arzu Sipahi ve Seda Köktener'in sorularını yanıtlayan Fethiye Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Osman Çıralı, Oda faaliyetleri, gerçekleştirilen projeleri anlattı, turizm sezonuna ilişkin 7 aylık verileri paylaştı. İş dünyasının küresel salgının etkilerini üzerinden atamamışken, Rusya-Ukrayna savaşının ve yüksek enflasyon ve TL’nin her geçen gün değer kaybetmesinin de etkisiyle artan maliyetler nedeniyle zor bir dönemden geçtiğini vurgulayan Osman Çıralı, “Fethiye Ticaret ve Sanayi Odası olarak, tüm bu zorlu dönemde üyelerimize en iyi şekilde hizmet vermenin gayreti içindeyiz. Üyelerimizle sürekli bağlantı halindeyiz. Pandemide olduğu gibi yüksek enflasyonun neden olduğu kriz döneminde de üyelerimizin yaşadığı sıkıntıları yakından takip ederek çözümü için sorumlu mercilerle bağlantıya geçiyoruz. Üyelerimizin sorunlarını, taleplerini ve çözüm önerilerini alarak, hiç bekletmeden ilgili kurum, kuruluşlara ve üst kuruluşumuz TOBB aracılığıyla Bakanlıklara iletiyoruz. Üyelerimizin en önemli ihtiyacının finansman biliyoruz bunun için girişimlerimiz devam ediyor. Son olarak, 10 Ağustos Çarşamba günü Ankara’da TOBB Başkanımız M. Rifat Hisarcıklıoğlu'nun ev sahipliğinde gerçekleştirilen Finansmana Erişim İstişare Toplantısı’na katıldım ve üyelerimizin finansmana erişimde yaşadığı sorunlara ilişkin hazırladığımız bilgi notunu paylaştım.” diye konuştu.
FTSO olarak, Fethiye’de turizm ve ticari hayatın canlı olması, yatırım ortamının gelişmesi, sorunların çözümü ve bölgenin uluslararası alanda yeni pazar ülkelerde tanıtmak için çalıştıklarını kaydeden Osman Çıralı, bölgesel ve sektörel toplantılar düzenleyerek bölge ekonomisinin ve sektörlerin nabzını tuttuklarını ifade etti. Çıralı şöyle devam etti:
”Ölüdeniz, Çalış Seydikemer, Göcek’te gerçekleştirdiğimiz bölgesel toplantılarımızda, sorunları ve taleplerini bizzat üyelerimizden dinledik. Yine Sigortacılık, taşımacılık, akaryakıt, zeytinyağı, alabalık, tekne imalatı ve kamp karavan sektöründeki üyelerimizle bir araya gelerek sorunlarını ve çözüm önerilerini ele aldık. Üyelerimizin yaşadıkları sorunlarla ilgili sesimizin daha gür çıkması amacıyla zaman zaman Muğla Odaları ve Borsası ile birlikte ortak açıklama yapıyoruz.”
Körfez ve koylar için elimizi taşın altına koyduk
Fethiye Körfezi’nin temizliği ve koyların korunmasının bölgenin geleceği için son derece hassas konular olduğuna dikkati çeken Başkan Çıralı, “Özel Çevre Koruma Bölgesi olan Göcek-Dalaman koylarında özellikle son dönemde artan özel sektör işletmesi ve yapılaşma girişimleri kaygı verici düzeye ulaştı. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca mart ayında yapılan ve kesinlikle kamu yararı taşımayan ihalelerin iptal edilmesi için sesimizi yükselttik. Yanlıştan geri dönüldü ve ihaleler iptal edildi. Hemen ardından mapa, şamandıra ve tonozların ihalelerine karşı “B” planı oluşturmak amacıyla; Fethiye ve Dalaman Belediyelerimiz, sivil toplum kuruluşlarımız, akademisyenlerimiz ve halkımızın katılımıyla 18-19 Haziran 2022 tarihinde Göcek’te “Fethiye Körfezi, Göcek-Dalaman Koylarının Korunması ve Yönetimi Çalıştayı düzenledik. İki gün süren çalıştayımız son derece verimli geçti. İlk gün koylarda inceleme gezisi yapıldı. İkinci gün Göcek Kültür Merkezi’nde gerçekleştirilen ve tüm gün süren 4 ayrı oturumda 21 konuşmacı görüşlerini paylaştı. Kıyılarımız ve koylardaki durum tüm yönleriyle ele alındı. Büyükşehir Belediye Başkanımız Osman Gürün başta olmak üzere Fethiye ve Dalaman belediye başkanlarımıza, akademisyenlerimize ve konunun taraflarına yaptıkları katkı için teşekkür ediyorum. Çalıştayımızın sonuç raporu hazırlanıyor önümüzdeki günlerde ilgili kurumlar ve kamuoyu ile paylaşılacak.
Her yıl binlerce yat ve günübirlik gezi teknesini ağırlayan, deniz turizminin gözdesi Göcek-Dalaman koylarımızı bugün korumazsak, torunlarımız bu doğa harikası cennet koylarımızı belki de göremeyecek.” şeklinde konuştu.
Süt Sığırcılığı İhtisas OSB Türkiye’de ilk
FTSO’nun ve bölgenin Babadağ’dan sonra büyük projesi olan Seydikemer Tarıma Dayalı İhtisas Süt Sığırcılığı Organize Sanayi Bölgesi projesinin hız kazandığını hatırlatan Çıralı, şunları söyledi:
“FTSO olarak, son 4 yılda bölgemizde ticari hayatın gelişmesi ve üyelerimizin ihtiyaçlarına cevap vermek amacıyla toplam 9 proje hazırladık. Bu projelerden en önemlisi ve en büyüğü olan Seydikemer Tarıma Dayalı İhtisas Süt Organize Sanayi Bölgesi, Türkiye’de ilk olacak ve sadece süt sığırcılığının yapıldığı bir OSB olacak. Odamız öncülüğünde yürütülen Seydikemer Tarıma Dayalı İhtisas Süt Sığırcılığı OSB, bölgemizdeki hayvancılık potansiyelinin en iyi şekilde değerlendirilerek geliştirilmesinin yanı sıra istihdam, yeni yatırımlar gibi birçok açıdan bölgemize ciddi katkı sağlayacak. Projede önemli bir yol kat ettik. Seydikemer Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgesi’nin çevreci bir proje olduğu belgeleyen ÇED Raporu çıktı. Tapu kayıtları çıktı, yerler belli. Valimiz başkanlığında Yönetim Kurulu oluşturuldu. Seydikemer Tarıma Dayalı İhtisas Süt Sığırcılığı OSB’miz, Fethiye ve Seydikemer’in ekonomisinde önemli bir kilometre taşı olacak. Süt sığırcılığı tesisi ve süt işleme tesislerinin yer alacağı, toplam yatırım maliyeti 1 milyar TL’yi bulacak OSB, ilk aşamada 2 bin 500 kişiye istihdam sağlayacak. 35 ila 40 bin süt sığırı yetiştirilecek. OSB kapsamında süt entegre tesisleri olacak, yem fabrikası olacak, bio enerji tesisi olacak.
FTSO olarak sanayi bölgesi için üzerimize düşeni yaptık
Sanayideki üye işletmelerimizden sanayi bölgesinin şu anki durumuyla ihtiyaçlarını karşılayamadığı yönünde çok şikayet alıyoruz. Sanayideki firmalarımız, yıllardır üretim tezgahlarını koyacak yeterli alan bulunmamaktan; üretim yaptıktan sonra yeterli depo alanına sahip olamamaktan şikayetçi. Yine mal indirme/yükleme esnasında trafik ve otopark sorunu da had safhaya ulaşmış durumda. Bu konu yıllardır gündemde ama hiçbir adım atılmamıştı. FTSO olarak üyelerimizden bu konuda üzerimize düşeni yaptık. GEKA’dan da destek alarak Fethiye ve Seydikemer’in bu konudaki ihtiyacını ortaya koyan bir fizibilite çalışması gerçekleştirdik. Bu kapsamda toplam 485 işletme ve 300 vatandaş ile anket yapıldı. Anketle işletmelerin ve halkın bu konudaki bakış açısı belirlendi. Anket sonuçları, merkezdeki sanayi bölgesinin, trafik, ulaşım, çevre, görüntü ve gürültü kirliliği bakımından sorunlar oluşturduğunu ortaya koydu. Vatandaşlarla yapılan ankete katılanların %48,8' mevcut sanayi sitesinin yerinden memnun değil, %82'si ise sanayi sitesinin yeni belirlenecek yere taşınması gerektiğini düşünüyor.
Sanayi bölgesindeki işletme sahipleriyle yapılan anket sonuçlarına göre; Ankete katılan işletmelerin %45,80' i kurulması planlanan yeni sanayi sitesinde 100 ila 150 metrekare kapalı alana ihtiyaç duyacağını belirtirken, %81,20'si sanayi sitesinde “otopark”, %58,70'si “banka şubeleri veya bankamatikler”, %53,40'ı ise “depolar” olmasını istiyor.
Fethiye Esnaf ve Sanatkarlar Odası ile Seydikemer Esnaf ve Sanatkarlar Odası ve Fethiye Belediyesi’nin de katkılarıyla hazırladığımız fizibilite etüdü raporunu kurumlarla paylaştık. İsteyen herkes bu raporu Odamızdan gelip alabilir. Bu konuda bir yanlış anlaşılma olmasın. FTSO olarak sanayi sitesini taşımayacağız. Oda olarak bizim görevimiz; bu konuda lobi yapmak, bu işte yetki sahibi kamu kurum ve kuruluşlarının dikkatini çekmek. Bundan sonraki aşama yeri belirlemesi. Bu aslında en büyük sorun. Çünkü Fethiye’de arsa, arazi fiyatları çok pahalı. Devletin bölgemizdeki arazilerinin çoğunluğu orman olduğu için yer bulmak çok zor.”
Fethiye, 7 ayda 590.800 turist ağırladı
Programda turizm sezonuyla ilgili soru üzerine Osman Çıralı, 2 yıl etkili olan pandeminin yaralarının yavaş yavaş sarıldığını belirterek, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Pandemi öncesinde yıllık 3 milyon 200 bin yabancı turist ağırlayan Muğla bu yıl 7 ayda 1,5 milyon yabancı turist ağırladı. Böylece son iki yılın tamamında gelen turist sayısı 7 ayda yakalandı. Muğla olarak 2020 yılı turizm sezonunda pandemi nedeniyle 415 bin 857, 2021 yılında ise 1 milyon 83 bin 589 turist geldi. Bu yılın 7 aylık döneminde ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 261 artış yaşandı.
Bu sezon 7 ayda Muğla’ya gelen turistlerde ilk sırayı 685 bin 513 kişiyle İngilizler alırken, İngilizleri 144 bin 163 kişiyle Rusya Federasyonu, 109 bin 533 kişi ile Almanya, 90 bin 115 kişi ile Polonya, 52 bin 486 kişi ile Hollanda takip etti.
Fethiyemiz ise 7 aylık dönemde Turizm Bürosu verileri göre; 340.800’i yabancı, 250.000’i yerli olmak üzere toplam 590.800 turisti ağırladı. Fethiyemize gelen yabancı turist sayısı 7 ayda 2021’e göre % 261 artmış.
İngilizler geldi ve sezon beklenen canlılığı yaşıyor.
Pandemi süreci turizm anlayışını çok değiştirdi. İzole tatil anlayışı bu sezon da etkili oldu. Deniz turizmi (Ticari yat) 2021 yılına göre % 44 artış gösterdi. Deniz turizminin etkileri en iyi Göcek’te hissediliyor, oteller dolu restoranlar, turizmin bağlı olduğu tüm sektörler çok hareketli. Ölüdeniz ve Çalış’taki konaklama sektörü ve işletme sahipleri de memnun bu sezondan.
Babadağ bölgemizin gözbebeği
Babadağ da bölgemize her anlamda değer katmaya devam ediyor. Babadağ’da rekor üstüne rekor kırılıyor. 15 Ağustos 2022 itibarıyla 62.022’si tandem, 29.844’ü single toplam 91 bin 866 kişi Babadağ’dan yamaç paraşütüyle uçuş yaptı. Geçen yılın aynı döneminde uçuş sayısı 73.609 idi.
Yamaç paraşütünde bir marka olan Babadağ, Odamızın prestij projesi teleferikle daha da değer kazandı. Bölgemize gelen misafirlerimiz, Babadağ Teleferik ile eşsiz Ölüdeniz manzarası eşliğinde 1700 rakımlı Babadağ’a çıkıyor. Turizm sezonunun başlamasıyla birlikte günlük ortalama 1500 kişi Babadağ’a çıkıyor. Konserlerin olduğu günlerde bu rakam 2000’e ulaşıyor. Bölgemiz adına bu çok ciddi bir katkı. Sadece konserler değil Babadağ’da hangi etkinlik yapılırsa yapılsın bölge ekonomisine ve eğitime katkı demek. Çünkü FTSO olarak Babadağ’ın işletilmesinden sağladığımız geliri yine bölgemiz ve eğitim için harcıyoruz. Bu nedenle FTSO ve iştirakimiz FGB olarak bizim tek amacımız, Babadağ’ın işletilmesinden ve teleferik gelirinden bölgemizin hak ettiği payı alması.
Üyelerimizin kalifiye eleman ihtiyacı karşılanacak
Sektörlerimizin ihtiyaç duyduğu nitelikli eleman yetiştirilmesi için 28 öğretmen ve 928 öğrencisi bulunan Mustafa Kemal Teknik Anadolu Lisesi’nin hamiliğini üstlendik. Bu okuldaki öğrencilerimize iyi eğitim şartları ve staj imkanları sağlayacağız. Üyelerimiz için de mesleğini seven ve sahiplenen başarılı çalışanlar yetiştirmeyi hedefliyoruz.
Ayrıca konuyla ilgili olarak TOBB ile Milli Eğitim Bakanlığı arasında 10 Ağustos Çarşamba günü Mesleki Eğitim Merkezleri İş Birliği Protokolü imzalandı. Ankara’daki imza törenine katıldım. Protokol şirketlerin mesleki eğitim merkezlerinden daha fazla yararlanmasını öngörüyor ki bu da Odamızın yürüttüğü projeyi destekleyecek.”