MUĞLA’NIN SEKTÖREL SORUNLARI HİSARCIKLIOĞLU’NA AKTARILDI

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu’nun katılımıyla online olarak gerçekleştirilen, ‘Muğla İl-İlçe Oda ve Borsaları Müşterek İstişare Toplantı’nda Fethiye Ticaret ve Sanayi Odası (FTSO) meslek komiteleri üyeleri bölgede yaşanan sektörel sorunları gündeme getirdi. FTSO Yönetim Kurulu Başkanı Osman Çıralı ise  Koronavirüs salgınından etkilenen turizm ve bağlantılı sektörlerin yaralarının sarılması gerektiğini söyledi.

TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu’nun da yer aldığı toplantıya Muğla odaları ve borsası başkanları, meslek komitesi, disiplin kurulu, kadın ve genç girişimciler kurulu üyeleri katıldı. Muğla odaları ve borsasından yaklaşık 45 konuşmacının söz aldığı toplantıda Muğla ticari hayatına ilişkin tüm sorunlar sektör bazında masaya yatırıldı. Muğla Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mustafa Ercan tarafından yönetilen toplantıda konuşan TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu, 365 oda ve borsa ile birlikte ilk gününden itibaren salgınla mücadele etmeyi sürdürdüklerini söyledi. Salgının Türkiye’de görülmeye başlamasının ardından geçen 18 Mart’ta 70 maddelik bir önlem paketini Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a sunduklarını ve maddelerin yüzde 98’inin hayata geçirildiğini belirten Başkan Hisarcıklıoğlu, kısa çalışma ödeneği, kredi paketleri, teşvik ve vergi indirimlerinin bu maddelerden bazıları olduğunu kaydetti. Ülke genelinde yapılan anketlerde salgın sonrası işletmelerin yüzde 25’inin eskiye döndükleri yönünde oy kullandığını, kalan yüzde 75’inin ise salgın öncesine dönemediğini vurgulayan TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu, yaraların sarılması için yeni vergi düzenlemesi, SGK ve banka kredi borçlarının ötelenmesi gibi birçok madde üzerinde çalışmaya devam ettiklerini belirtti. TOGG yerli otomobilin bataryalarının Türkiye’de üretileceğinin müjdesini veren Başkan Hisarcıklıoğlu, Türk siyasi ve demokrasi hayatında önemli yeri olan Yassıada’nın modernizasyonunun TOBB tarafından tamamlandığını sözlerine ekledi.

“En büyük darbeyi turizm sektörü aldı”

FTSO Yönetim Kurulu Başkanı Osman Çıralı da Koronavirüs salgının gölgesinde geçen 2020’nin ekonomik ve psikolojik etkileri beraberinde getirdiğini söyledi. Küresel bir krizle karşı karşıya olduklarını aktaran Başkan Çıralı, bölgede en büyük darbeyi turizm ve bağlı sektörlerin aldığını kaydetti. Turizm sektöründe oluşan zararın tüm bölgeyi doğrudan etkilediğini anlatan Başkan Çıralı, “Her şeye rağmen bu süreçte güvenli turizm kriterlerine uygun olarak bölgemize gelen misafirlerimizi en iyi şekilde ağırladık, üretim ve istihdam yaratmaya devam ettik. Geçtiğimiz günlerde açıklanan Turizm Destek Paketi yaraların sarılmasında etkili olacak. Turizm ve tarım ağırlıklı bölgemizdeki üyelerimizin en önemli sorunu olan SGK primleri ve vergi ödemeleri konusunda da yapılandırma müjdesi içimize su serpti. Hiçbir üyemiz bu zor günlerde çalışanlarını işten çıkartmak istemiyor, ancak sigorta primi ve vergi ödemeleri ekonominin çarklarının durduğu bu dönemde belimizi büküyor. Geçmiş borçlara ilişkin yapılandırma mutlaka üyelerimizi rahatlatacak ancak, kriz bitmiş değil, geleceğe ilişkin belirsizlik devam ediyor. 2021 yılı da, şüphesiz, çok zor bir yıl olacak. Bu nedenle yapılandırmanın yanında SGK primi ve vergi ödemelerinin ertelenmesi ve e-hacizlerin durdurulması da üyelerimizin öncelikli talebi. Turizm sektörümüzün ayakta kalması için sadece geçmişe yönelik değil, geleceğe dönük desteklerin devam etmesi bekliyoruz. Belirsizlikler nedeniyle 2021 yılı için önünü göremeyen turizm sektörünün, büyük ölçekli acentelerin yanı sıra KOBİ sayılacak şirketlere verilecek düşük faizli kredi ya da hibeler ile desteklenmesi gerekiyor.” dedi.

Başkan Çıralı, Seydikemer’de yatırımcı toplanan Süt Sığırcılığı İhtisas Organize Sanayi Bölgesi için de TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu’ndan destek talep edebileceklerini sözlerine ekledi.

Seyahat acenteleri KDV indirimi talep etti 

Toplantıda söz alan Fethiye Ticaret ve Sanayi Odası 9 Nolu Meslek Komitesi Başkanı ve Meclis Üyesi Ozan Avcı, seyahat acentelerinin sorunlarına dikkat çekti. Bölgedeki turizm işletmelerinin yarısının koronavirüs salgını sebebiyle 2020 yaz sezonunu kapalı geçirdiklerini belirten Ozan Avcı şunları söyledi:

“Pandemi nedeniyle durma noktasına gelen ekonomiyi canlandırmak amacıyla 30 Temmuz’da birçok sektörde KDV indirimine gidilmiş ve konaklama sektöründe KDV oranı %8’den %1e, transfer hizmetinde ise %18’den %8’e indirilmiştir. Fakat turizm sektörünün müşteri sağlayıcısı konumunda olan seyahat acentelerinin; paket tur dahil villa kiralama, yat turu, yamaç paraşütü ve diğer tur organizasyonlarında KDV oranı  %18 olarak kalmıştır. Özellikle yabancı turistlerin ülkemize getirilmesi ve ağırlanmasında büyük rol oynayan seyahat acenteleri KDV desteğinin dışında bırakılarak salgın döneminde bu önemli destekten mahrum bırakıldı. Bu kapsamda; 2021 yılı itibariyle uygulanacak olan KDV oranlarında seyahat acentelerinin de konaklama tesisleri ile birlikte aynı KDV oranına tabi tutulması en önemli talebimizdir.

Su ürünleri sektörünün talepleri

Toplantıda su ürünleri yetiştiriciliği sektörünün sorunlarını gündeme getiren FTSO 2 Nolu Meslek Komitesi Başkanı ve Meclis Üyesi Atabey Şahin, Türkiye’nin Avrupa’da alabalık yetiştiriciliğinde birinci, çipura ve levrek üretiminde ise ikinci sıraya yükseldiğine dikkat çekerek, Türkiye’nin alabalık yetiştiriciliğinde %70 kadar kapasitesi Muğla’dan, Muğla’nın ise %70 kadar kapasitesi ise Fethiye ve Seydikemer’den sağlandığını kaydetti. Alabalık yetiştiricileri için kilogram başına 0,75 kuruş destek verildiğini hatırlatan Atabey Şahin, ”Bu destek 500 bin ton ile sınırlı olup;  ilk 250.000 tonun tamamına verilmekte,  kalan 250 bin tonun ise % 50’sine kadar destekleme yapılmaktadır. Ancak Covid-19 dan dolayı birçok üreticimiz zor duruma düşmüştür.  Döviz kurlarındaki aşırı yükseliş maliyetlerimizi olumsuz yönde etkilemektedir. Ana gider kalemimizi oluşturan balık yemini, üreticilerimiz dolar üzerinden aldığı için kur artışlarından da olumsuz yönde etkilenmektedir. Bu noktada sektör olarak talebimiz öncelikli olarak kilogram başına verilen destekleme miktarının 1,50 TL’ye çıkarılması ve alabalık üreticileri olarak diğer gıda maddelerinde olduğu gibi KDV oranının kaldırılması ya da % 1 ‘e indirilmesidir. “ diye konuştu.

Tekstil ve giyim sektörü destek bekliyor

FTSO 11 Nolu Meslek Komitesi Başkanı Mehmet Köse tekstil ve giyim sektörünün sorunlarını aktardı. 2020-2021 eğitim-öğretim yılının uzaktan eğitim sistemi ile devam ettiğini vurgulayan Mehmet Köse yaşanan belirsizlik nedeniyle “okul kıyafeti almaya gerek yok” algısının oluştuğunu bu nedenle eğitim tedarikçisi olan giyim ve ayakkabı mağazaları gibi işletmelerimiz zor günler geçirdiğini kaydetti.

Giyim ve konfeksiyon sektörünün yaşadığı en önemli sorunlardan birisinin de düğünlerin yasaklanması olduğunu belirten Köse, şöyle devam etti:

“Salgın nedeniyle alınan önlemler sebebiyle gelinlik, damatlık, nişanlık, takım elbise, abiye vb. ürünlerin satışları durma noktasına gelmiştir. Yaz sezonunda yoğunlaşan düğünler yasaklar sebebiyle ertelenmiş ya da kısıtlamalar nedeniyle gelinlik-damatlık almaksızın sade bir nikah ile yapılmaktadır. Sektörümüzün ödeme planlaması; en yoğun aylarımız olan Eylül-Ekim dönemine ayarlanmaktadır ancak işlerin beklenen düzeyin çok altında olması sebebiyle sektörün desteğe ihtiyacı bulunmaktadır. Hem geçen yaz sezonundan elde kalan ürünler hem de yeni öğretim yılı için tedarik edilen ürünler işletmelerimiz üzerindeki mali yükü arttırmıştır. Bu çerçevede, işletmelerimizin birincil ihtiyacı dönemin sorunsuz atlatılması adına vergilerin ve SGK primi ödemelerinin 2020 yılı için iptal edilmesi ya da 2021 sezonuna ötelenmesi olacak olup işletmelere eğitim-öğretim yüz yüze başlayana kadar nefes aldıracaktır. Özellikle giyim, okul kıyafeti, ayakkabı, kırtasiye gibi sektörleri kapsayacak şekilde düşük faizli bir destek kredisi ile işletmeler 2021 yılına daha umutlu bakabileceklerdir. “

İnşaat sektörünün sıkıntıları

FTSO 3 Nolu İnşaat Taahhüt Meslek Komitesi üyesi, aynı zamanda FTSO Yönetim Kurulu Üyesi Şevket Süreyya Gürol, uygulamada olan ve yapılan değişikliklerle 31.12.2020 sonuna kadar uygulaması ertelenen Otopark Yönetmeliği’nin planlı arsalarda uygulama sıkıntısı yaşanmasına neden olacağına dikkat çekerek, “Mevcut planlı arsalarda otopark yol ve yeşil alan olarak Ortak Kullanım Payı (OKP) alınmış ve 5m çekme sınırı içerisinde otopark işinin çözülememesi büyük sorunlara neden olmaktadır.” dedi.

İmar plan ve hükümlerinin bölge şartlarına, imar durumuna ve kat yüksekliğine göre revize edilmesi gerektiğini kaydeden Gürol, yapı denetim firmaları için oluşturulan bölgesel havuz uygulamasının ilçeler özelinde oluşturulacak yapı denetim havuzlarına dönüştürülmesine ilişkin sektör talepleri dile getirdi.

Yeme içme ve eğlence sektörünün sorunları

Toplantıda yeme içme sektöründe yaşanan sorunları dile getiren 7 Nolu Yiyecek ve İçecek Hizmetleri Meslek Komitesi Üyesi ve FTSO Meclis Üyesi Selamettin Yılmaz,  TAPDK başvurusunu her senenin başında yapıldığını hatırlatarak, sektörde yaşanan sorunları dile getirdi. Yılmaz şöyle devam etti:

“2020 yılının başında TAPDK belgelendirmesini ücretini ödeyerek alan işletmelerimiz, COVID-19 dolayısıyla 2020 senesinde neredeyse hiç kullanabilmiş değil. Bu sebepten, 2020 yılının başında alınan ve 1 sene boyunca geçerli olacak TAPDK belgelendirmesinin en azından 2021 yılında da geçerli olmasını, işletmelerin 2021 yılında tekrardan TAPDK başvurusu ve ücretlendirmesine tabi tutulmaktan muaf tutulmasını öneriyoruz. TAPDK ile ilgili bir başka sorunumuz da, TAPDK belgelendirme ücretlerinin ve şartlarının her şey dahil 7 yıldızlı kocaman bir otelle, alkol satan ufak bir işletme, restoran veya tekne ile aynı olması. Her işletmenin ölçeği farklı olduğu halde TAPDK için ödeyecekleri rakam aynı ve böyle olması adil bir sistem değil. Bu çerçevede, TAPDK ücretleri belirlenirken her işletmenin ölçeğine göre farklı ücretler ve farklı genelgeler ile belirlenmesini talep ediyoruz.”

Ekmek fiyatları

Fırıncılar adına söz alan 1 Nolu Meslek Komitesi Üyesi Harun Yüksel Balcı da ekmek girdi fiyatlarındaki artışı vurgulayarak sektörün ekmek zammı konusundaki taleplerini iletti.

Sigorta sektöründeki haksız rekabet

Toplantıda konuşan FTSO 8 Nolu Sigorta ve Finans Hizmetleri Meslek Komitesi Başkanı Fadıl Ardıç da bankalar ve PTT dahil bir çok kurumun poliçe kesmesi nedeniyle sigorta sektöründe yaşanan haksız rekabete vurgu yaptı. Öte yandan Resmi Gazete’de 9 Mayıs 2020 tarihinde yayınlanarak yürürlüğe giren ve sigortacılık kapsamında değerlendirilecek faaliyetleri düzenleyen yönetmeliğin sektöre zarar verdiğini ifade eden Ardıç, söz konusu yönetmeliğin durdurulmasına ilişkin çalışmanın yapıldığını açıklayan TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu’na teşekkür etti.

“İnternetten satışlar haksız rekabet oluşturuyor”

FTSO 4 Nolu Elektrik Elektronik ve Dayanıklı Tüketim Malları Meslek Komitesi ve FTSO Meclis Üyesi Erol Aksoy da internetten elektronik ürün satışlarının haksız rekabete yol atığını ve sektörü olumsuz etkilediğine işaret ederek, konuyla ilgili düzelleme yapılmasını istedi.

“KDV oranları yeniden düzenlensin”

FTSO 1 Nolu Meslek Komitesi Üyesi Adnan Erdoğan ise Fethiye ve Seydikemer’de örtü altı tarımda kullanılan plastik üretimine ilişkin konuştu. Üreticilerin zor durumda olduğunu kaydeden Adnan Erdoğan, KDV oralarına yeni düzenleme yapılması gerektiğini belirtti.  

Toplantı sonunda TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu toplantıya katılanların tek tek sorularını yanıtladı. Başkan Hisarcıklıoğlu not aldığı sorunları ilgili mercilere ileteceğini kaydetti. Yaklaşık 4,5 saat süren toplantının sonunda Koronavirüs salgınına ilişkin tavsiyelerde bulunan TOBB Başkanı, önemleri hatırlayarak gerekli tüm tedbirlerin alınmasının önemine vurgu yaptı.