Öldürdüğünüz Orfozu Yaşatarak 100 Kere Satabilirsiniz Paneli Sonuç Bildirgesi

Fethiye Ticaret ve Sanayi Odası ile Deniz Ticaret Odası’nın 17.10.2011 tarihinde ortaklaşa düzenlediği “Öldürdüğünüz Orfozu Yaşatarak 100 Kere Satabilirsiniz” konulu panelde Fethiye Körfezi’ni tehdit eden tehlikeler ve çözüm önerileri konuları ele alınmış ve tartışılmıştır. Panele konuşmacı olarak Prof. Dr. Bülent Şen (Fırat Üniversitesi, Su Ürünleri Fakültesi), Prof. Dr. Nuri Başusta (Fırat Üniversitesi, Su Ürünleri Fakültesi), Doç. Dr. Halit Filiz (Muğla Üniversitesi, Su Ürünleri Fakültesi), Tayfun Çökmez (Su Ürünleri Yüksek Mühendisi ve Sualtı fotoğrafçısı) ve Bülent Taşan (1 Nolu Meslek Komitesi Başkanı) katılmışlrdır.

Dinleyicilere açık olarak yapılan panelde Fethiye Körfezi’nin turizm ve balıkçılık açısından mevcut durumu ve geleceği ile ilgili değerlendirmeler yapılmıştır. Genel durum ile ilgili yapılan değerlendirme sonucunda tarım ve turizm Fethiye’nin sürdürülebilir kalkınması/gelişmesi açısından en önemli iki sektör olarak ön plana çıkmıştır.  Turizm sektörü içerisinde ise yat turizmi, dalış turizmi ve balıkçılığın vazgeçilmez olduğu bütün katılımcılar tarafından kabul edilmiştir.

Balıkçılık açısından körfezin en önemli balıkları Orfoz ve Lagostur. Bu balıklar üstün ve farklı lezzet özelliği ile Fethiye‘deki restoranların önemli bir gelir kaynağını teşkil etmektedir. Balık lokantaları için vazgeçilmez olan her iki balık türünün, aynı zamanda Fethiye Körfezi’ndeki dalış turizminin de en önemli unsurlarından biri olduğu vurgulanmıştır. Gerçekten dalış endüstrisinin en önemli enstrümanları su altında bulunan yapay ve doğal batıkların yanısıra su altı canlılarıdır. Lagos ve orfoz balıkları da dalışlarda yoğun ilgi gören su altı canlılarının başında gelmektedir. Çünkü bu balıklar iyi bir dalış eşidir ve dalıcılara güzel fotoğraflar verirler. Bu özelliklerinden dolayı bu tür balıklar dalış turizminde yaşadıkları denizlere önemli bir avantaj sağlamaktadır. Bu açıklamalardan açıkça anlaşılıyor ki dalış, balıksız ve batıksız olmamaktadır.

Bu panelin en can alıcı ve önemli çıktısı Lagos ve orfoz balıklarının bölgedeki sürdürülebilir turizm açısından vazgeçilmez olduklarının bir kez daha vurgulanmış olmasıdır. Bununla birlikte orfoz ve lagos balıklarının geleceği tehdit altındadır. Gerçekten orfoz ve lagos balıklarının avlanmasında dikkat edilmesi gereken hususların dikkate alınmaması ve körfezin kirlilik tehdidi altında olması bu balıkların geleceğini tehlikeye atmaktadır.

Ayrıca balıkçılık biyolojisinde çok önemli bir kural vardır; her balık yaşadığı göl veya denizde en az bir kez çoğalabilmelidir. Bu kural, bir su kaynağından avcılık yolu ile sürekli ürün alınabilmesi için çok önemlidir. Aksi takdirde balık stokları sürekli bir azalma ve sonunda yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kalırlar. Maalesef balık satış noktalarında ve lokantaların balıkları sergiledikleri lokanta dışındaki buzdolaplarında yapılan gözlemler sonucunda orfoz ve lagos balıklarının avlanmaları gereken büyüklüklerin çok altındaki büyüklüklerde de satıldıkları ve müşterilere sunuldukları gözlemlenmiştir. Bu durum lagos ve orfoz balıklarının geleceklerinin tehdit altında olduğunu açıkça göstermektedir. Lagos ve orfozsuz bir Fethiye’de balık lokantalarının ve dalış turizminin büyük ve ciddi bir yara alacağını kestirmek çok güç değildir. Halbuki bir kaynaktan sürekli gelir elde etme bilincine sahip toplumların yok etmektense yaşatması gerektiğini bilmesi gerekir.

Orfoz ve lagos balıklarının habitatlarının korunması ve dolayısıyla stoklarının geliştirilebilmesi için neler yapılması gerektiği aşağıda maddelenmiştir:

1.      Fethiye Körfezi’ni ve dolayısıyla orfoz ve lagos balıklarını tehdit eden kirlilik kaynaklarını ve bu kaynakların kirlilik yükleri acilen belirlenmelidir. Kirlilik kaynakları ve yükleri belirlenmeden Fethiye Körfezi’nin geleceğini garanti altına almak mümkün değildir.

2.      Dalış turizminin Fethiye Körfezi için bir gelir kaynağı olarak devam edebilmesi için körfezdeki su kalitesi çok önemlidir. Su kalitesi düşük olan bir denizde dalış turizminin devam etmesi mümkün değildir. Kirlilik kaynakları tarafından taşınan maddeler boşaldıkları alıcı ortamlarda bulanıklığa neden olarak görüş mesafesinin azalmasına aynı zamanda suyun renginde, kokusunda ve tadında olumsuz değişikliklere neden olurlar. Su kalitesinde meydana gelen bu değişiklikler dalış turizmini olumsuz olarak etkileyerek bölgenin önemli bir gelir kaynağının ortadan kalkmasına neden olur. Bu nedenle Fethiye Körfezi’ni tehdit eden kirlilik kaynakları ve kirlilik yükleri bilimsel yöntemler kullanılarak acilen araştırılmalıdır.

3.      Orfoz ve lagos balıklarının üreme biyolojileri ve popülasyon dinamiklerini ortaya çıkartacak projelerin hayata geçirilmesi,  balık stoklarının korunmasıyla ilgili alınacak tedbirler açısından önemli olacaktır.

4.      Fethiye’deki 10 koydan birkaç tanesi orfoz ve lagos balıklarının üretim alanı olarak tahsis edilmeli ve koruma altına alınmalıdır. Bu koylarda avcılık tamamen yasaklanmalı ve gerekirse yapay resif projeleri gerçekleştirilmelidir. Bu tedbirler balık stoklarının zenginleşmesine katkıda bulunacaktır.

5.      Körfezde kirliliğin önlenmesi ve orfoz ve lagos balıklarının stoklarının geliştirilmesi için ön görülen projeler DPT ve Avrupa Birliği ve ilgili bakanlıklara sunularak desteklenmeleri sağlanmalıdır.

6.       Bir su kaynağındaki balık stoklarının korunması ve sürdürülebilir avcılık için usulüne uygun avcılık yapılmalıdır. Körfezde maalesef lagos ve orfoz balıkları usulüne uygun avlanmamaktadır. Avlanma büyüklüğünün çok altındaki büyüklüklerde avlanmakta ve çok rahat bir şekilde balık tezgâhlarında ve restoranlarda satılmaktadır. Ancak ciddi bir denetim ve halkın bu konuda bilinçlendirilmesiyle bunun önüne geçmek mümkün olabilecektir. Halkın Fethiye için ciddi bir gelir kaynağı olan bu konularda bilinçlendirilmesi için bir eğitim projesi hazırlanmalı ve derhal hayata geçirilmelidir.

7.      Uygun büyüklükte olmayan balıkların balıkçı tezgahlarında satılmasının önüne geçebilmek için ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından ciddi ve sürekli bir denetim yapılması gerekmektedir.

8.      Fethiye Körfezi’nin biyolojik zenginliklerini, yat ve dalış turizmini dünyaya tanıtacak kaliteli bir web sitesi acilen kurulmalıdır. Bu site dünyada yaygın konuşulan dillerde de hazırlanmalıdır.

9.       İlköğretim okullarından başlayarak okullarda öğrencilere broşürler dağıtılarak öğrencilerin kendi gelecekleri ile ilgili tehditler konusunda bilgilendirilmeleri sağlanmalıdır. Öğrenciler arasında bu konuyu gündemde tutabilmek için sık sık yarışmalar düzenlenmelidir. Öğrencilerin ve halkın gönüllü denetçiler gibi (fahri trafik denetçileri gibi) çalışmasını sağlayarak otokontrol sistemi geliştirilmelidir.

10.  Medyada konuyu gündemde tutmak ve halkı bilinçlendirmek ve etkili bir denetim mekanizması geliştirmek için kampanyalar yapılmalı ve programlar hazırlanmalıdır. Etkili çalıştaylar düzenlenmelidir.

11.  Fethiye Körfezi’nin güzelliklerini ve turizm açısından değerini dünyaya tanıtacak, körfez ile ilgili sorunların ve çözüm önerilerinin ele alınacağı ve tartışılacağı uluslararası bir sempozyumun düzenlenmesi faydalı olacaktır.