Fethiye Ticaret ve Sanayi Odası Eylül Ayı Olağan Meclis Toplantısı 20 Eylül Perşembe günü yapıldı. Toplantıya davetli olarak katılan Prof.Dr.Mehmet Marangoz dünyadaki ekonomik gelişmeler ve Türkiye ekonomisine yansımaları hakkında FTSO Meclis Üyelerine sunum yaptı. Bu krizin ülkemizde yaşanan diğer krizlerden farklı olduğunu kaydeden Prof.Dr.Mehmet Marangoz ekonomideki zor sürecin devam edeceğini bu nedenle işletmelerin temkinli hareket etmesi gerektiğini vurguladı.
Fethiye Ticaret ve Sanayi Odası Eylül Ayı Olağan Meclis Toplantısı 20 Eylül Perşembe günü FTSO Hizmet Binası Likya Salonunda yapıldı. Toplantıya Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği(TOBB) tarafından Muğla Odaları/Borsası akademik danışmanı olarak atanan Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürü Prof.Dr.Mehmet Marangoz konuk olarak katıldı. Prof.Dr.Mehmet Marangoz toplantıya katılan meclis üyelerine dünyadaki ekonomik gelişmeler Türkiye’ye yansımaları son zamanlarda ülkemizde dolar kurunda gerçekleşen dalgalanmalarla ilgili açıklamalar yaptı.
Dünya genelinde doların yükseldiğini ifade eden Mehmet Marangoz bu durumdan her ülkenin ekonomilerine göre az ya da çok etkilendiğini kaydetti. Türkiye ekonomisinin tüketerek büyüyen bir ekonomi olduğunu belirten Mehmet Marangoz “Üretim olmadığı için borcu borçla döndürmeye çalışıyoruz” dedi.
ABD ekonomisi açık veriyor
Mehmet Marangoz dünyadaki ekonomik gelişmelerle ilgili olarak şunları söyledi: “Dünyada en çok ihracat yapan ülkelere baktığımızda ABD’nin Çin’den sonra ikinci sırada olduğunu görüyoruz. Ancak Çin ekonomisi açık vermezken ABD ekonomisi ihracatından çok ithalat yapıyor ve açık veriyor. ABD bu açığı kapatabilmek için dolar basımını durdurdu ve doların değerini arttırma yoluna gitti. Bu durum ABD’nin ithalatını kolaylaştıracak olsa da uzun vadede ihracatını zorlaştıracak içerde yapılan üretimde kalite düşüşüne sebep olacaktır.”
Bu kriz diğerlerinden farklı
Ülkemizde yaşanan dolar kuru artışına da değinen Mehmet Marangoz “Türkiye’nin ortalama 450 milyar dolar dış borcu var. Bu da tüm gelirimizin %53 kadar oluyor. Bugün yaşanan kriz diğerlerinden çok farklı çünkü özel sektör borçlu durumda. Son yıllarda ülkemiz büyüdü ama kaynakları üretime yatırarak büyümedi. Tüketerek büyüdük. Yatırım yapıp üretmeden dış borçları ödemek mümkün olmuyor. Bu durumda da borcu borçla kapatmak zorunda kalıyoruz” dedi.
Tasarruf ve üretim vurgusu yapan Mehmet Marangoz tasarruf oranlarının 90’lı yıllara göre daha az olduğunu imalat yatırımlarının da bu doğrultuda azaldığını kaydetti. Marangoz “Yatırım tasarrufla olur. Az tasarruf yaptığımız için üretime de az yatırım yapıyoruz. 90’lı yıllarda tasarruf oranları %25 iken bugün %14 seviyesinde tasarruf ve yatırım yapmaz isek bu kriz daha sürer. Kamunun giderleri çok fazla. Kamu tasarrufa yönelmeli” sözlerini kaydetti.
Kasım ayının Türkiye için borç ödeme ayı olduğunu kaydeden Mehmet Marangoz “Kasım ayı kritik bir ay. Borç ödememiz var” diye konuştu. ABD’nin İran yaptırımlarının da Kasım ayında başlayacağını belirten Mehmet Marangoz “İran’dan altın ve doğalgaz alıyoruz. ABD’nin İran’a yaptırımları da bizi etkileyebilir” sözlerini kaydetti.
Mehmet Marangoz’dan işletmelere tavsiyeler
İşletmelere yönelik tavsiyelerde de bulunan Prof.Dr.Mehmet Maragoz iş yeri sahiplerinin tüm gelir ve giderlerinin kaydını mutlaka tutması gerektiğinin altını çizdi. Türkiye’de işletmelerin %5’inin 10 yıldan uzun süre ayakta durabildiğini söyleyen Mehmet Marangoz “Plansız iş yapıyoruz. Hiç kayıt tutmuyoruz. Hafızamıza güveniyoruz. İşletmeler tüm gelir ve giderlerini yazmalıdır. Bu dönemde yeni bir yatırım yapacaksanız öz sermayenizle yapın borçlanarak yatırım yapmayın. Giderleri kısmak için öncelikli olarak elektrik gibi giderleri kısmaya çalışın. Ekipmanlarınızı tamir ettirin. En kolay başvurulan yöntem elemanları işten çıkartmaktır. Sakın eleman çıkartmayın. Çünkü işten çıkarttığınız her elemanın gelecekte size rakip olma ihtimali çok yüksek” ifadelerine yer verdi.
Prof.Dr.Mehmet Marangoz sunumun ardından FTSO meclis üyelerinin sorularını cevapladı.